Αναμενόμενα Καθεστώτα Αναπτυξιακού Νόμου 4887/2022 / Δύο Νέες Προκηρύξεις Μέχρι το Τέλος του Έτους

Εισαγωγή

Καθώς πλησιάζουμε στο τέλος του έτους, το πλαίσιο εφαρμογής του Αναπτυξιακού Ν. 4887/2022 εισέρχεται σε νέα φάση, σηματοδοτώντας την προετοιμασία για τον επόμενο κύκλο ενισχύσεων. Στο πλαίσιο αυτό αναμένεται η προκήρυξη δύο νέων καθεστώτων, με τίτλους «Επιχειρηματική Εξωστρέφεια» και «Σύγχρονες Τεχνολογίες». Τα συγκεκριμένα καθεστώτα προβλέπεται να αποτελέσουν καίρια εργαλεία χρηματοδότησης και υποστήριξης των ελληνικών επιχειρήσεων, σε μία συγκυρία όπου η επενδυτική δραστηριότητα οφείλει να συνδυάζει την ανταγωνιστικότητα με την καινοτομία και τον διεθνή προσανατολισμό.

Καθεστώς «Επιχειρηματική Εξωστρέφεια»

Το καθεστώς «Επιχειρηματική Εξωστρέφεια» αποτελεί ένα από τα σημαντικότερα αναμενόμενα καθεστώτα του Αναπτυξιακού Νόμου 4887/2022. Στόχος του είναι η ενίσχυση επενδυτικών σχεδίων που αποσκοπούν στη δυναμική παρουσία ελληνικών επιχειρήσεων σε ξένες αγορές, μέσω της εξαγωγής προϊόντων και υπηρεσιών. Με τον τρόπο αυτό, επιδιώκεται να μειωθεί η εξάρτηση της εγχώριας επιχειρηματικότητας από την εσωτερική ζήτηση και να ενισχυθεί η ανταγωνιστικότητα σε κλάδους με σημαντικές προοπτικές διεθνούς ανάπτυξης.

Επιλέξιμες δαπάνες

Τα επενδυτικά σχέδια που υπάγονται στο καθεστώς μπορούν να λάβουν ενίσχυση για όλες τις δαπάνες που προβλέπονται από τις περιφερειακές ενισχύσεις. Επιπλέον, υπάρχουν επιπρόσθετες κατηγορίες δαπανών που μπορούν να υποστηριχθούν, εκτός των περιφερειακών ενισχύσεων, όπως:

• Συμβουλευτικές υπηρεσίες για Μικρομεσαίες Επιχειρήσεις (ΜμΕ).
• Καινοτομία σε ΜμΕ.
• Διαδικαστική και οργανωτική καινοτομία για ΜμΕ και μεγάλες επιχειρήσεις.
• Μέτρα ενεργειακής απόδοσης (εκτός κτιριακών μέτρων).
• Αποδοτική χρήση πόρων και υποστήριξη μετάβασης σε κυκλική οικονομία.
• Παραγωγή ενέργειας από Ανανεώσιμες Πηγές και συμπαραγωγή υψηλής απόδοσης.
• Περιβαλλοντική αποκατάσταση, προστασία βιοποικιλότητας και μέτρα προσαρμογής στην κλιματική αλλαγή.
• Επαγγελματική κατάρτιση.
• Εγκατάσταση αποδοτικών συστημάτων τηλεθέρμανσης και τηλεψύξης.
• Πρόσληψη εργαζομένων σε μειονεκτική θέση ή με αναπηρία.

Το ποσοστό κάλυψης κάθε κατηγορίας δαπανών επί του συνολικού προϋπολογισμού του επενδυτικού σχεδίου θα καθοριστεί με την προκήρυξη του καθεστώτος.

Στρατηγική σημασία

Το καθεστώς δεν αποτελεί μια αποσπασματική δράση, αλλά κομμάτι μιας ευρύτερης εθνικής στρατηγικής. Στόχος είναι να δημιουργηθεί μια νέα γενιά ελληνικών επιχειρήσεων που δεν θα περιορίζονται στην εσωτερική αγορά, αλλά θα έχουν σταθερή διεθνή παρουσία. Η διαφοροποίηση αυτή είναι κρίσιμη, καθώς η ελληνική οικονομία παραμένει εξαρτημένη από την κατανάλωση και τον τουρισμό. Μέσα από το συγκεκριμένο καθεστώς, οι επιχειρήσεις αποκτούν τα εργαλεία για να διεκδικήσουν μερίδιο σε αγορές υψηλής αξίας και να βελτιώσουν την ανθεκτικότητά τους απέναντι στις διακυμάνσεις της εγχώριας ζήτησης.

Καθεστώς «Σύγχρονες Τεχνολογίες»

Το καθεστώς «Σύγχρονες Τεχνολογίες» έχει ως κύριο στόχο την ενίσχυση επενδυτικών σχεδίων που αφορούν την τεχνολογία, τη βιοτεχνολογία, και την υιοθέτηση νέων τεχνολογιών στη βιομηχανία. Παράλληλα, δίνεται έμφαση στην αναβάθμιση των δεξιοτήτων του ανθρώπινου δυναμικού και στην ανάπτυξη και εφαρμογή καινοτόμων ιδεών και τεχνολογιών που βελτιώνουν προϊόντα, υπηρεσίες και την παραγωγικότητα των επιχειρήσεων. Η ανάγκη για τέτοιου τύπου επενδύσεις γίνεται ιδιαίτερα επιτακτική, καθώς η Ελλάδα παραμένει πίσω σε σχέση με τον ευρωπαϊκό μέσο όρο όσον αφορά την ενσωμάτωση ψηφιακών τεχνολογιών στις επιχειρήσεις (Digital Economy and Society Index, 2023).

Επιλέξιμες δαπάνες

Το καθεστώς στοχεύει στην υποστήριξη επενδύσεων που αφορούν την τεχνολογία, τη βιοτεχνολογία και την υιοθέτηση νέων τεχνολογιών στη βιομηχανία, με παράλληλη αναβάθμιση δεξιοτήτων του ανθρώπινου δυναμικού και ανάπτυξη καινοτόμων λύσεων που βελτιώνουν προϊόντα, υπηρεσίες και παραγωγικότητα.

Τι καλύπτει η ενίσχυση:

• Όλες οι δαπάνες που προβλέπονται για περιφερειακές ενισχύσεις.
• Επιπλέον, μπορούν να υποστηριχθούν δαπάνες εκτός περιφερειακών ενισχύσεων, όπως:
  • Συμβουλευτικές υπηρεσίες για ΜμΕ.
  • Επαγγελματική κατάρτιση.
  • Συμμετοχή ΜμΕ σε εμπορικές εκθέσεις.
  • Διασφάλιση προσβασιμότητας για άτομα με αναπηρία.

Για τα επενδυτικά σχέδια που δεν παρουσιάζουν ολοκληρωμένο χαρακτήρα αρχικής επένδυσης, επιλέξιμες είναι:

• Δαπάνες για επαγγελματική κατάρτιση.
• Δαπάνες για εργαζόμενους σε μειονεκτική θέση ή με αναπηρία.
• Δαπάνες ενισχύσεων προς ΜμΕ.
• Οποιαδήποτε δαπάνη περιλαμβάνεται στις γενικές προβλέψεις του καθεστώτος.

Το ποσοστό κάλυψης κάθε κατηγορίας δαπάνης επί του συνολικού κόστους του επενδυτικού σχεδίου θα καθοριστεί με την αντίστοιχη προκήρυξη.

Στρατηγική Σημασία

Το καθεστώς «Σύγχρονες Τεχνολογίες» παρέχει στις ελληνικές επιχειρήσεις τη δυνατότητα να αξιοποιήσουν σύγχρονες τεχνολογίες και καινοτόμες λύσεις, αυξάνοντας την παραγωγικότητα, μειώνοντας το κόστος παραγωγής και βελτιώνοντας την ποιότητα των προϊόντων και υπηρεσιών τους. Μέσα από επενδύσεις σε αυτοματοποίηση, ψηφιακά εργαλεία διαχείρισης και αποδοτικές τεχνολογίες, οι επιχειρήσεις ενισχύουν την ανταγωνιστικότητά τους σε εθνικό και διεθνές επίπεδο, ενώ παράλληλα μπορούν να ενταχθούν σε νέες αγορές με αυστηρά πρότυπα ποιότητας.

Παράλληλα, το καθεστώς υποστηρίζει τη βιώσιμη μετάβαση της παραγωγής, μειώνοντας το ενεργειακό αποτύπωμα και ενσωματώνοντας περιβαλλοντικά αποδοτικές πρακτικές. Η ενίσχυση της τεχνολογικής υποδομής και της κατάρτισης του ανθρώπινου δυναμικού καθιστά τις επιχειρήσεις πιο ευέλικτες και ανθεκτικές στις μεταβολές της αγοράς, ενώ ενδυναμώνει την ικανότητά τους να εφαρμόζουν καινοτομίες που βελτιώνουν την παραγωγικότητα, την ποιότητα και την αποδοτικότητα σε όλες τις διαδικασίες τους.

Δικαιούχοι και για τα δύο καθεστώτα

Δικαίωμα συμμετοχής έχουν επιχειρήσεις που διαθέτουν έδρα ή υποκατάστημα στην Ελλάδα κατά την έναρξη του επενδυτικού σχεδίου και λειτουργούν με τις ακόλουθες νομικές μορφές:

• Εμπορικές εταιρείες (Ο.Ε., Ε.Ε., Ε.Π.Ε., Μ.Ε.Π.Ε., Α.Ε., Ι.Κ.Ε.),
• Συνεταιρισμοί, Κοινωνικές Συνεταιριστικές Επιχειρήσεις (Κοιν.Σ.Επ.), Αγροτικοί Συνεταιρισμοί, Ομάδες Παραγωγών, Αγροτικές Εταιρικές Συμπράξεις και Αστικοί Συνεταιρισμοί,
• Υπό ίδρυση ή υπό συγχώνευση εταιρείες (υπό συγκεκριμένες προϋποθέσεις),
• Κοινοπραξίες με εμπορική δραστηριότητα,
• Δημόσιες και Δημοτικές επιχειρήσεις, όπου πληρούνται ειδικοί όροι.

Από το καθεστώς εξαιρούνται επιχειρήσεις που θεωρούνται προβληματικές, εκείνες εις βάρος των οποίων εκκρεμεί διαδικασία ανάκτησης κρατικών ενισχύσεων, καθώς και όσες εμπίπτουν στις γενικές εξαιρέσεις του Ν.4887/2022.

Όρια και ένταση ενίσχυσης και για τα δύο καθεστώτα

Και για τα δύο αναμενόμενα καθεστώτα «Επιχειρηματική Εξωστρέφεια» και «Σύγχρονες Τεχνολογίες», το μέγιστο ποσό ενίσχυσης ανά επενδυτικό σχέδιο φτάνει τα 20.000.000€, ενώ για ειδικές περιπτώσεις μικρότερων ή εξειδικευμένων επενδύσεων μειώνεται στα 1.000.000€, ανεξάρτητα από τον συνολικό προϋπολογισμό ή το ποσοστό επιχορήγησης.

Το ελάχιστο ύψος επένδυσης καθορίζεται με βάση το μέγεθος της επιχείρησης:

• Μεγάλες επιχειρήσεις: 1.000.000€
• Μεσαίες επιχειρήσεις: 500.000€
• Μικρές επιχειρήσεις: 250.000€
• Πολύ μικρές επιχειρήσεις: 100.000€
• Κοινωνικές Συνεταιριστικές Επιχειρήσεις, Αγροτικοί Συνεταιρισμοί, Ομάδες Παραγωγών,
• Αγροτικές Εταιρικές Συμπράξεις: 50.000€

Οι επενδύσεις ενισχύονται με διάφορα κίνητρα, όπως: επιχορήγηση (μόνο για πολύ μικρές, μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις), φορολογική απαλλαγή, επιδότηση χρηματοδοτικής μίσθωσης (leasing) και επιδότηση του κόστους της δημιουργούμενης απασχόλησης.

Το ποσοστό ενίσχυσης εξαρτάται από το μέγεθος της επιχείρησης και την περιοχή εγκατάστασης της επένδυσης, σύμφωνα με τον εκάστοτε Χάρτη Περιφερειακών Ενισχύσεων:

• Πολύ μικρές, μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις: Μπορούν να λάβουν ενίσχυση έως το ανώτατο όριο του Χάρτη για όλα τα είδη κινήτρων. Το κίνητρο της επιχορήγησης παρέχεται έως το 80% του ανώτατου ορίου, ενώ για ειδικές κατηγορίες επενδύσεων μπορεί να φτάσει στο 100%.
• Μεγάλες επιχειρήσεις: Λαμβάνουν ενισχύσεις έως το 80% του ανώτατου ποσοστού του Χάρτη. Και εδώ, για ειδικές επενδύσεις το ποσοστό ανεβαίνει στο 100%.

Αυξημένα ποσοστά παρέχονται για επενδυτικά σχέδια που υλοποιούνται:

• σε ορεινές περιοχές,
• σε περιοχές έως 30 χιλιόμετρα από τα σύνορα,
• σε νησιά με πληθυσμό κάτω των 3.100 κατοίκων.

Συμπέρασμα

Τα δύο αναμενόμενα καθεστώτα του Αναπτυξιακού Νόμου 4887/2022, «Επιχειρηματική Εξωστρέφεια» και «Σύγχρονες Τεχνολογίες», αποτελούν σημαντικά εργαλεία στρατηγικής στήριξης για τις ελληνικές επιχειρήσεις. Το πρώτο επικεντρώνεται στην ενίσχυση της διεθνούς παρουσίας των επιχειρήσεων, μέσω εξαγωγών, διεθνών συνεργασιών και πιστοποιήσεων προϊόντων, μειώνοντας την εξάρτηση από την εγχώρια αγορά και ενισχύοντας τη διεθνή ανταγωνιστικότητα. Το δεύτερο, με έμφαση στην τεχνολογική αναβάθμιση, την ψηφιακή και πράσινη μετάβαση, επιτρέπει στις επιχειρήσεις να βελτιώσουν την παραγωγικότητα, την αποδοτικότητα και την ποιότητα των προϊόντων και υπηρεσιών τους, ενώ παράλληλα ενισχύει τις δεξιότητες του ανθρώπινου δυναμικού και την ικανότητα εφαρμογής καινοτομιών. Συνδυαστικά, τα δύο καθεστώτα δημιουργούν τις προϋποθέσεις για ένα πιο ανταγωνιστικό, καινοτόμο και εξωστρεφές ελληνικό επιχειρείν, ικανό να ανταποκριθεί στις απαιτήσεις της διεθνούς αγοράς και της βιώσιμης ανάπτυξης.

Υποβολή και Αξιολόγηση Αιτήσεων Χρηματοδότησης

Οι ενδιαφερόμενες επιχειρήσεις θα υποβάλουν τα επενδυτικά τους σχέδια ηλεκτρονικά μέσω της ειδικής πλατφόρμας του Αναπτυξιακού Νόμου. Ο πλήρης φάκελος θα περιλαμβάνει τον προϋπολογισμό, τις επιλέξιμες δαπάνες, τεχνικές και οικονομικές μελέτες, καθώς και στοιχεία για τη βιωσιμότητα και την καινοτομία της επένδυσης. Σημειώνεται ότι τα τελικά στοιχεία σχετικά με τον τρόπο υποβολής, τα απαιτούμενα έγγραφα και τις προθεσμίες θα ανακοινωθούν με την επίσημη προκήρυξη των δύο καθεστώτων.

Η αξιολόγηση των αιτήσεων θα γίνει με βάση προκαθορισμένα κριτήρια, όπως η στρατηγική σημασία του έργου, η τεχνολογική ή εξαγωγική δυναμική της επιχείρησης, τα οικονομικά και κοινωνικά οφέλη, καθώς και η συνολική βιωσιμότητα του επιχειρηματικού σχεδίου. Τα ποσοστά ενίσχυσης και τα ανώτατα όρια ανά επενδυτικό σχέδιο θα καθοριστούν σύμφωνα με το μέγεθος της επιχείρησης, την περιοχή εγκατάστασης και τη φύση της επένδυσης, διασφαλίζοντας δίκαιη κατανομή των πόρων και ενίσχυση στρατηγικών τομέων.

Για περισσότερες πληροφορίες, αναφορικά με τα δύο αναμενόμενα καθεστώτα του Αναπτυξιακού Ν.4887/2022 και τον προγραμματισμό των επενδυτικών σας σχεδίων  μπορείτε να επικοινωνήσετε μαζί μας στα τηλ. 231 0 552000 & 210 9580000 & στο email [email protected].