Στις 28/03/2023 δημοσιεύτηκε με το ΦΕΚ 78/Α/28-03-2023 ο Ν.5037/2023 με τίτλο «Μετονομασία της Ρυθμιστικής Αρχής Ενέργειας σε Ρυθμιστική Αρχή Αποβλήτων, Ενέργειας και Υδάτων και διεύρυνση του αντικειμένου της με αρμοδιότητες επί των υπηρεσιών ύδατος και της διαχείρισης αστικών αποβλήτων, ενίσχυση της υδατικής πολιτικής – Εκσυγχρονισμός της νομοθεσίας για τη χρήση και παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές μέσω της ενσωμάτωσης των Οδηγιών ΕΕ 2018/2001 και 2019/944 – Ειδικότερες διατάξεις για τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειες και την προστασία του περιβάλλοντος». Σύμφωνα με τη διάρθρωσή του, ένα μέρος των άρθρων αφορά τροποποιήσεις, προσθήκες και διευκρινίσεις που αφορούν θέματα και νομοθετήματα χωροταξικού σχεδιασμού. Ειδικότερα, τα σημαντικότερα εξ’ αυτών συνοψίζονται παρακάτω:

Στο άρθρο 228 του Ν. 5037/2023 αναφέρεται η τροποποίηση της παρ. 27 του άρθρου 28 του ν. 4280/2014, για τον καθορισμό θέσεων στάθμευσης, ως προς το πεδίο εφαρμογής αντικαθιστώντας τα ΤΧΣ και ΕΧΣ με τα ΤΠΣ και ΕΠΣ αντίστοιχα σύμφωνα και με τις τροποποιήσεις του 4447/2016 και εφαρμόζει μειωτικό συντελεστή της παρ. 3 του άρθρου 5 του ν. 960/1979 στην καταβολή της ανάλογης χρηματικής εισφοράς, στο πλαίσιο εκπλήρωσης των υποχρεώσεων των κτιρίων για τη δημιουργία των θέσεων.

Με το άρθρο 234 του Ν. 5037/2023 ορίζονται οι διαδικασίες αξιολόγησης, υλοποίησης, κήρυξης και αποζημίωσης για τον προσδιορισμό κοινόχρηστης οδού στο πλαίσιο των ΕΠΣ. Παράλληλα ορίζονται για τα παρόδια γήπεδα της κοινόχρηστης οδού πως δεν αποκτούν οικοδομησιμότητα, σύμφωνα με τις προϋποθέσεις δόμησης που θέτουν τα από 24.5.1985 (Δ’ 270) και 6.10.1978 (Δ’ 538) π.δ. ή άλλες ανάλογες διατάξεις. Η δυνατότητα και οι προϋποθέσεις δόμησης των εν λόγω παρόδιων γηπέδων καθορίζονται στο πλαίσιο του προεδρικού διατάγματος έγκρισης ή αναθεώρησης του Τοπικού Πολεοδομικού Σχεδίου της Δημοτικής Ενότητας στην οποία εμπίπτουν.

Σύμφωνα με το άρθρο 235 του Ν. 5037/2023, σχετικά με τις χρήσεις γης που προκύπτουν από Γενικό Πολεοδομικό Σχέδιο, Σχέδιο Χωρικής και Οικιστικής Οργάνωσης Ανοικτής Πόλης, Πολεοδομικές Μελέτες και γενικότερα σχέδια Πολεοδομικού Σχεδιασμού, που εγκρίθηκαν ή τροποποιήθηκαν με τις μεταβατικές διατάξεις του Κεφαλαίου Α’ του ν. 4269/2014 (Α’ 142) και τις χρήσεις γης του Κεφαλαίου Β’ του ν. 4269/2014, ορίζεται η συνέχιση της ισχύς τους και η αναθεώρηση των χρήσεων που ορίζουν με την έγκριση των ΤΠΣ, καταργώντας την ακύρωσή τους και την προθεσμία αναθεώρησης.

Στο άρθρο 240 του Ν. 5037/2023 ορίζεται πως σε περιοχές εκτός σχεδίων πόλεως και εκτός ορίων των νομίμως υφισταμένων οικισμών, μέχρι δύο χιλιάδων (2.000) κατοίκων και προ του έτους 1923), που στερούνται ρυμοτομικού σχεδίου, αλλά στις οποίες έχουν καθορισθεί χρήσεις γης, όροι και περιορισμοί δόμησης από εργαλεία πολεοδομικού σχεδιασμού πρώτου επιπέδου (Γ.Π.Σ., Σ.Χ.Ο.Ο.Α.Π., Τ.Π.Σ., Ε.Π.Σ.) ή από Προεδρικά Διατάγματα που εκδόθηκαν κατ’ εξουσιοδότηση συγκεκριμένων διατάξεων, εφόσον έχουν τεθεί σε εφαρμογή πριν τη θέση σε ισχύ του π.δ. 59/2018, επιτρέπεται η ειδική κατηγορία χρήσεων γης 21.Α Κέντρα Δεδομένων και τεχνολογικής υποστήριξης επιχειρήσεων και λοιπές συνοδευτικές δραστηριότητες (Data Centres) της παρ. ΙΙ του άρθρου 1 του π.δ. 59/2018, παράλληλα με τις προβλεπόμενες από τα παραπάνω προεδρικά διατάγματα ειδικές χρήσεις γης και εγκαταστάσεις, εντός ζωνών όπου επιτρέπεται η δόμηση και αν οι ζώνες αυτές δεν διέπονται από ειδικό προστατευτικό καθεστώς.

Με το άρθρο 242 του Ν. 5037/2023 επί των μεταβατικών διατάξεων του Ν. 4759/2020, διευρύνεται το πεδίο εφαρμογής των διατάξεων που εφαρμόζονται και επί ρυμοτομικών απαλλοτριώσεων που έχουν κηρυχθεί πριν από τη δημοσίευση του παρόντος. Έπειτα μεταβάλλονται οι διατάξεις που ισχύουν σε περίπτωση παραίτησης των προσφυγόντων ιδιοκτητών ρυμοτομούμενων ακινήτων. Τέλος, ορίζεται πως το Πράσινο Ταμείο, δύναται πλέον να καλύψει την αποζημίωση για την επανεπιβολή ρυμοτομικής απαλλοτρίωσης για τη δημιουργία κοινόχρηστων χώρων, στο πλαίσιο ειδικού χρηματοδοτικού προγράμματος, όπου προβλέπονται οι διαδικασίες με τις οποίες ανακτώνται τα ποσά, μετά τη σύνταξη της πράξης αναλογισμού ή τον δικαστικό καθορισμό της τιμής μονάδας αποζημίωσης. Παράλληλα, ο χρόνος ισχύς της παρούσας αυξάνεται σε 3 χρόνια και δίνεται η δυνατότητα παράτασης.

Ως προς τη διευκρίνιση αγροτικού χαρακτήρα εκτάσεων, με το άρθρο 247 του Ν. 5037/2023 προστίθενται στις διατάξεις εκτάσεις που μεταβιβάστηκαν και με άλλα συμβόλαια άλλων συμβολαιογράφων, εκτός των αναφερόμενων στη παρ. 15 του άρθρου 2 του ν. 4626/2019, ενώ για την ταυτοποίηση των εκτάσεων, εκτός από το θεωρημένο τοπογραφικό διάγραμμα, με το παρόν, απαιτούνται επιπλέον κτηματολογικές εγγραφές και δικαστικές αποφάσεις.

Επιπροσθέτως τροποποιείται με το άρθρο 253 του Ν. 5037/2023  η περίπτωση α) της παρ. 6 του άρθρου 56 του ν. 2637/1998, καθώς με το παρόν, επιτρέπεται η δυνατότητα κατασκευής μικρών μονάδων επεξεργασίας λυμάτων, μικρής ισχύος έως 3.000 ισοδύναμων κατοίκων σε εκτάσεις αγροτικής γης υψηλής παραγωγικότητας υπό όρους και ορίζεται υποχρέωση των μονάδων να διαθέτουν τα επεξεργασμένα λύματα για επανάχρηση για την άρδευση παρακείμενων γεωργικών εκτάσεων.