Του Λευτέρη Κόχειλα,
Ηλεκτρολόγου Μηχανικού,

του Τομέα Κυκλικής Οικονομίας της «Σαμαράς & Συνεργάτες ΑΕ – Σύμβουλοι»

Τους τελευταίους μήνες, η χώρα μας, αλλά και ο κόσμος γενικότερα, βιώνει μια πρωτοφανή ενεργειακή κρίση, με το κόστος της ενέργειας να έχει εκτοξευθεί στα ύψη. Ενδεικτικά ας σημειωθεί ότι, σύμφωνα με το EnEx (Energy Exchange Group) του Χρηματιστηρίου Αθηνών τον Ιούνιο του 2021 (19/6/2021) η τιμή εκκαθάρισης της Αγοράς Επόμενης Hμέρας ήταν 70,25 €/MWh, ενώ σήμερα -μέσα σε ένα έτος- η αντίστοιχη τιμή είναι 207,60 €/MWh. Αξίζει να σημειωθεί πως τον Δεκέμβριο του 2021 και τον Μάρτιο του 2022 η τιμή εκκαθάρισης της Αγοράς Επόμενης Hμέρας, ξεπερνούσε τα 400€/MWh.

Τα αίτια, του παραπάνω φαινομένου εντοπίζονται στις συνεχείς αυξήσεις του κόστους των συμβατικών μέσων παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας με κυριότερα τα πετρελαιοειδή και το φυσικό αέριο, αλλά και σε εξωγενείς παράγοντες, με κυριότερο τον πόλεμο στην Ουκρανία. Το πλαίσιο, μέσα στο οποίο συμβαίνουν όλα αυτά, είναι οικονομίες κρατών που προσπαθούν να συνέλθουν μετά την υγειονομική κρίση του Covid-19, όταν σε πολλές χώρες, όπως στην δική μας, προηγήθηκε μια μεγάλη, οικονομική κρίση. Κατά συνέπεια, το ενεργειακό κόστος αποδεικνύεται, πλέον, δυσβάσταχτο για φυσικά πρόσωπα, νοικοκυριά, επιχειρήσεις και φορείς του Δημοσίου. Προς ανακούφιση των δοκιμαζόμενων καταναλωτών, τα κράτη θεσπίζουν κανονισμούς, όπως ο λεγόμενος «θερμοστάτης – ρύθμιση των κλιματιστικών» (προκειμένου ο κλιματισμός στα γραφεία να γίνεται με συγκεκριμένες θερμοκρασιακές προδιαγραφές για μείωση της κατανάλωσης), μέτρο, που εφαρμόζεται ήδη σε φορείς του Δημοσίου στην Ισπανία, ενώ υπάρχουν σκέψεις να εφαρμοσθεί και στη χώρα μας. Επίσης, υπάρχουν σκέψεις, όπως ο περιορισμός μετακινήσεων με ΙΧ αυτοκίνητα για τον περιορισμό της κατανάλωσης καυσίμων, τηλεργασία κτλ.

Προτάσεις & λύσεις εξοικονόμησης

Καθώς η Ευρωπαϊκή Ένωση αναζητά μια ολιστική λύση αντιμετώπισης της ενεργειακής κρίσης, είναι βέβαιο ότι μια τέτοια λύση θα βασίζεται, μεταξύ άλλων, σε δύο βασικούς άξονες. Την εξοικονόμηση ενέργειας και την ενθάρρυνση της παραγωγής της από Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας – ΑΠΕ.

Προς την κατεύθυνση της εξοικονόμησης ενέργειας, έχουν γίνει αρκετά βήματα τα τελευταία χρόνια ειδικά με την εξάπλωση της χρήσης των λαμπτήρων LED, αλλά και με την αντικατάσταση των ενεργοβόρων ηλεκτρικών συσκευών με άλλες υψηλότερης ενεργειακής κλάσης, οι οποίες πλέον είναι σχετικά προσιτές στην αγορά τους. Προκειμένου, όμως, να αποφευχθεί η ενεργειακή ένδεια, είναι απαραίτητο να εντατικοποιηθούν οι προσπάθειες από όλους. Ένα παράδειγμα θα ήταν η αντικατάσταση από τους ΟΤΑ Α’ και Β’ βαθμού όλων των ενεργοβόρων φωτιστικών των δικτύων οδοφωτισμού με νέα LED, επένδυση για την οποία υπάρχει εργαλείο χρηματοδότησης, όπως αυτό του ΤΠΔ σε συνεργασία με την ΕΤΕπ. Ακόμα, όμως, και για τους Φορείς που διστάζουν να «εκτεθούν» σε δανεισμό, υπάρχει η λύση των Εταιριών Ενεργειακών Υπηρεσιών που μέσα από Συμβάσεις Ενεργειακής Απόδοσης – ΣΕΑ, αναλαμβάνουν το κόστος όλης της επένδυσης και αποπληρώνονται από την ενεργειακή εξοικονόμηση. Επιπρόσθετα, σημαντική εξοικονόμηση μπορεί να επιτευχθεί με αντικαταστάσεις κουφωμάτων σε κτίρια, θερμομονώσεις, αντικατάσταση συστημάτων λέβητα- καυστήρα με αντλίες θερμότητας, αντικατάσταση παλαιών κλιματιστικών με νέα υψηλής ενεργειακής κλάσης, κτλ. Όλα οι παρεμβάσεις τέτοιου είδους μπορούν να υλοποιηθούν με ΣΕΑ. Στην παραπάνω προσπάθεια θα πρέπει να βοηθήσουν και οι σύμβουλοι-μηχανικοί/οικονομολόγοι, οι οποίοι αναπροσαρμόζοντας τα χρηματοοικονομικά τους μοντέλα με τις νέες τιμές της ενέργειας θα καταδείξουν την αναγκαιότητα για αναβάθμιση -στη «Σαμαράς & Συνεργάτες ΑΕ – Σύμβουλοι Μηχανικοί» μετράμε 30 χρόνια εμπειρίας και τεχνογνωσίας και διαθέτουμε όλα τα κατάλληλα στελέχη, που μπορούν με επιτυχία να καθοδηγήσουν ανάλογα project.

Από την άλλη μεριά, μπορεί η παραγωγή ενέργειας μέσω Ανανεώσιμων Πηγών σε μεγάλη κλίμακα, να παρουσιάζει  δυσχέρεια στην ολοκληρωτική εφαρμογή και επικράτησή της, κυρίως λόγω της μη κανονικότητας της παραγωγής (ήλιος, αέρας, ροή ποταμών κτλ), εν τούτοις, στην Ελλάδα υπάρχει και εφαρμόζεται το καθεστώς των αυτοπαράγωγων (net metering και virtual net metering). Υπό το καθεστώς του net metering δίνεται η δυνατότητα στο αυτοπαραγωγό να παράγει από ΑΠΕ την ενέργεια, που ο ίδιος καταναλώνει τοπικά. Με αυτόν τον τρόπο, δεν επιβαρύνει το δίκτυο με τη μεταφορά της παραγόμενης ενέργειας, αφού αυτή καταναλώνεται τοπικά. Επιπλέον, ο ίδιος απαλλάσσεται από το κόστος της αγοράς της. Μένει δηλαδή ανεπηρέαστος από την αστάθεια της αγοράς, συμβάλλοντας στην μείωση των εκπομπών του CO2 και βελτιώνοντας το ενεργειακό αποτύπωμα της χώρας.

Εν κατακλείδι, οι φορείς, ιδιώτες – επιχειρήσεις – δημόσιο, μπορούν με απλές κινήσεις να απαλλαγούν σε μεγάλο βαθμό από τις δυσάρεστες συνέπειες, που φέρνει η ενεργειακή κρίση. Ωστόσο, θα πρέπει και το κράτος να ενθαρρύνει τέτοιες προσπάθειες, επιδοτώντας την αγορά του εξοπλισμού, διευκολύνοντας την χρηματοδότηση τέτοιων επενδύσεων και επικοινωνώντας την ανάγκη να επικεντρώσουμε όλοι τις προσπάθειές μας προς την αντιμετώπιση της ενεργειακής ένδειας.

Πηγές

• https://www.enexgroup.gr/

Σημείωση: Το άρθρο δημοσιεύτηκε στο περιοδικό Water & Waste (Τεύχος 149, σελ 18-19)