Του Χρήστου Χατζηαγόρου
Πολιτικού Μηχανικού, MSC στις Τεχνολογίες & την Επιστήμη Υδρογόνου, του Τομέα Εγκαταστάσεων Εξυπηρέτησης Οχημάτων, της «Σαμαράς & Συνεργάτες ΑΕ – Σύμβουλοι Μηχανικοί»

Η «Σαμαράς & Συνεργάτες ΑΕ – Σύμβουλοι Μηχανικοί» αδειοδότησε τον 1ο σταθμό ανεφοδιασμού υγροποιημένου φυσικού αερίου (LNG) δημοσίας χρήσης έχοντας λάβει όλα τα απαραίτητα έγγραφα, στον οποίο μάλιστα πραγματοποιήθηκε και ο πρώτος ανεφοδιασμός βαρέου οχήματος με LNG, στην Ελλάδα. 

Δύο χρόνια, λοιπόν, μετά από την ψήφιση της εθνικής νομοθεσίας για τους σταθμούς ανεφοδιασμού με LNG, πραγματοποιήθηκε και το δεύτερο βήμα προς την νέα εποχή του υγροποιημένου φυσικού αερίου, καθώς βρισκόμαστε στην ευχάριστη θέση να σας ανακοινώσουμε πως έχει αδειοδοτηθεί ο 1ος σταθμός ανεφοδιασμού υγροποιημένου φυσικού αερίου (LNG) δημοσίας χρήσης έχοντας λάβει όλα τα απαραίτητα έγγραφα, πραγματοποιώντας μάλιστα και τον πρώτο ανεφοδιασμό βαρέου οχήματος με LNG, στην Ελλάδα. 

Υπενθυμίζουμε ότι με τη θεσμοθέτηση της υπ’αριμθ. 188543/2022 (ΦΕΚ 3368/Β΄01-07-2022) Υπουργικής Απόφασης, ως προς τον καθορισμό των όρων και προϋποθέσεων αδειοδότησης σημείων ανεφοδιασμού με Υγροποιημένο Φυσικό Αέριο (LNG) σε τροχοφόρα οχήματα, έγινε το πρώτο βήμα προκειμένου να ανοίξει ο δρόμος για την κατασκευή και λειτουργία νέων σταθμών ανεφοδιασμού LNG στην χώρα μας. Μια τέτοια θεσμοθέτηση ήταν απαραίτητη δεδομένου των αναγκών που υπάρχουν στην Ευρώπη για εναλλακτική ενέργεια σε συνδυασμό με την ενεργειακή οικονομία, η οποία ωθεί στην διερεύνηση και ανάπτυξη νέων εναλλακτικών καυσίμων με φιλικότερο αντίκτυπο προς το περιβάλλον.

Για τη «Σαμαράς & Συνεργάτες ΑΕ – Σύμβουλοι Μηχανικοί» ο κλάδος των υποδομών και γενικότερα των πρατηρίων υγρών καυσίμων έχει ιδιαίτερη σημασία, καθώς με αφετηρία αυτά ξεκίνησε να χαράζει την δική της σημαντική πορεία πριν από 32 χρόνια και μέχρι σήμερα να συνεχίζει να εξελίσσεται. Συνεπώς, δε θα μπορούσε να απέχει από τις εξελίξεις που γνωρίζει σήμερα ο κλάδος των πρατηρίων καυσίμωνκαι  να πρωτοπορεί συμβάλλοντας στην αδειοδότηση των πρώτων σταθμών ανεφοδιασμού με LNG, αφού πέρα από τον πρώτο που ήδη έχει αδειοδοτηθεί, αναμένεται σύντομα να αδειοδοτηθεί και ο δεύτερος σταθμός στην Ελλάδα, και συγκεκριμένα στην Αττική.

Ιδιότητες & χαρακτηριστικά LNG

Η βιομηχανία του υγροποιημένου φυσικού αερίου (LNG) επικεντρώνεται αφενός στην ανάπτυξη δημιουργίας δικτύων διανομής υδρογόνου για την ευρεία χρήση του και αφετέρου στην πώληση οχημάτων υδρογόνου ώστεναα μπορεί να στηριχτεί σε ένα επαρκές δίκτυο σταθμών ανεφοδιασμού με LNG.

Αξίζει να αναφέρουμε μερικές πληροφορίες για να κατανοήσουμε καλύτερα το LNG όπως για παράδειγμα ότι για να μπορεί να υγροποιηθεί το φυσικό αέριο θα πρέπει να ψυχθεί σε κρυογονικές θερμοκρασίες (-160^oC), επιτυγχάνοντας με αυτό το τρόπο την συρρίκνωση του όγκου φυσικού αερίου κατά 600 φορές σε σύγκριση με τον όγκο του, όταν βρίσκεται σε αέρια μορφή. Το υγροποιημένο φυσικό αέριο είναι διαυγές, άχρωμο, αόσμο, μη τοξικό και δε διαβρώνει,μεταφέρεται σχετικά εύκολα με ειδικά μονωμένα βυτιοφόρα σε χαμηλές πιέσεις. Τυχόν διαρροές εξατμίζονται εύκολα χωρίς να αφήνουν ίχνη, αλλά σε περίπτωση διαρροής σε κλειστό χώρο μπορεί να δημιουργήσει κίνδυνο ασφυξίας.

Για να γίνει εκρηκτικό το LNG, πρέπει πρώτα να εξατμιστεί και να αναμιχθεί με τον αέρα σε αναλογία μεταξύ των ορίων έκρηξης κατ’ όγκο (4,4-17 % vol.). Το εξατμιζόμενο νέφος αναφλέγεται, εάν υπάρχει πηγή ανάφλεξης (ανοικτή φλόγα, σπινθήρας, ηλεκτρική εκκένωση, θερμή επιφάνεια άνω των 500°C περίπου). Μπορεί να προκληθεί έκρηξη εάν το αέριο συσσωρευτεί σε κλειστό χώρο.

Ο 1^ος ανεφοδιασμός και η προβλεπόμενο διαδικασία

Όσον αφορά τον πρώτο ανεφοδιασμό που έλαβε χώρα, αυτός έγινε σε ολοκαίνουριο τράκτορα  της Volvo, ο οποίος επίσης ανεφοδιάστηκε με LNG για πρώτη φορά. Η διαδικασία ενός οχήματος που ανεφοδιάζεται για πρώτη φορά με LNG  είναι συγκεκριμένη, καθώς δεν μπορεί να γεμίσει απευθείας και πλήρως τη δεξαμενή του, παρά μόνο σταδιακά ανεφοδιάζοντας αρχικά 8 – 16 kg LNG (περίπου 10% της συνολικής χωρητικότητας του ντεπόζιτου). Κατόπιν απαιτείται οδήγηση  του οχήματος  για περίπου 10 – 15 λεπτά, ώστε η δεξαμενή να μπορέσει να κρυώσει και η πίεση να πέσει κάτω από 10 bar/150 psi. Στη συνέχεια, έχοντας κρυώσει το ντεπόζιτο ολοκληρώνεται με την κανονική διαδικασία ανεφοδιασμού μέχρι τη μέγιστη πλήρωσή του. Η διαδικασία αυτή πραγματοποιείται μόνο με τη μονάδα τράκτορα χωρίς το ημιρυμουλκούμενο.

Σε κάθε περίπτωση, όμως, η προαναφερθείσα διαδικασία είναι στην ευθύνη του υπευθύνου πρατηρίου για τον ανεφοδιασμό, ο οποίος καλείται να ακολουθεί  πάντα και πιστά το εγχειρίδιο λειτουργίας του οχήματος, όπως αυτό παρέχεται από τον κατασκευαστή του οχήματος.

Πιο αναλυτικά και για τον ασφαλή ανεφοδιασμό του οχήματος ακολουθήθηκαν οι παρακάτω ενέργειες:

Το όχημα σταθμεύει στην προκαθορισμένη θέση, με σβηστό κινητήρα και τραβηγμένο χειρόφρενο. Ανάλογα την μάρκα του οχήματος η δεξαμενή (ντεπόζιτο) βρίσκεται σε διαφορετική πλευρά είτε στα δεξιά (IVECO) είτε στα αριστερά (SCANIA, VOLVO) του οχήματος.  Ελέγξτε αν ο σταθμός βρίσκεται σε καθεστώς λειτουργίας ή όχι. Αν είναι κλειστός, εμφανίζεται στην οθόνη του διανομέα η ένδειξη ότι βρίσκεται εκτός λειτουργίας. Σε περίπτωση που λειτουργεί φοράμε τον προστατευτικό εξοπλισμό και συνδέουμε το καλώδιο γείωσης του διανομέα με το σημείο γείωσης στο ντεπόζιτο (δεξαμενή) του τράκτορα. Εάν δεν υπάρχει σημείο γείωσης στη δεξαμενή, το καλώδιο γείωσης πρέπει να συνδεθεί σε ένα άβαφο μεταλλικό μέρος, σύμφωνα με τις οδηγίες του χειριστή του οχήματος, για παράδειγμα στα στηρίγματα ανάρτησης της δεξαμενής. Η πράσινη ενδεικτική λυχνία στη βάση δίπλα στο καλώδιο γείωσης θα ανάψει. Στην οθόνη της βάσης εμφανίζεται το σύμβολο του οχήματος. Έπειτα ανοίγουμε τη βαλβίδα εξαερισμού (μοχλός σε περίπτωση Volvo) στη δεξαμενή του οχήματος και η αποσυμπίεση αρχίζει αυτόματα. Στη συνέχεια με τη βοήθεια του πιστολιού αέρος καθαρίζουμε το σημείο σύνδεσης της δεξαμενής με το ακροφύσιο του διανομέα για τυχόν υπολείμματα, που υπάρχουν και συνδέουμε το ακροφύσιο ανεφοδιασμού στη δεξαμενή μετακινώντας τους μοχλούς σύνδεσης του ακροσωληνίου προς τα εμπρός.

Σε περίπτωση οχήματος Volvo, πατήστε το κουμπί VOLVO στο διανομέα. Το κουμπί αυτό αφορά οχήματα μόνο της ίδιας μάρκας και πατώντας το επιτυγχάνει επιπλέον ψύξη που απαιτούν τα συγκεκριμένα οχήματα για την καλύτερη λειτουργία των συστημάτων τους. Όταν εμφανιστεί το μήνυμα «PREPARE VEHICLE» (Προετοιμασία οχήματος), στη συνέχεια κλείστε τη βαλβίδα εξαερισμού στο όχημα και πατήστε το κουμπί START στον διανομέα. Ο ανεφοδιασμός πραγματοποιείται μόνο όταν αυτό το κουμπί πατιέται περιοδικά. Η αντλία σταματά αυτόματα, όταν το ρεζερβουάρ του οχήματος γεμίσει. Εάν θέλουμε να σταματήσουμε τον ανεφοδιασμό νωρίτερα, πατάμε το κουμπί STOP. Μετά τον ανεφοδιασμό στην οθόνη εμφανίζεται η ένδειξη, η ποσότητα και η τιμή. Κατά τη διαδικασία ανεφοδιασμού σχηματίζεται λεπτό στρώμα πάγου στον εύκαμπτο σωλήνα και το ακροφύσιο λόγω της ροής κρυογονικού υγρού – κάτι που είναι φυσιολογικό.

Τέλος, καθαρίζουμε τις συνδέσεις των ακροφυσίων και αποσυνδέουμε την τσιμπίδα γείωσης, καθώς και το ακροφύσιο από τη δεξαμενή του οχήματος και τα επανατοποθετούμε στο διανομέα.

Υπενθυμίζεται ότι σήμερα η διαμορφωμένη τιμή του LNG στην Ελλάδα είναι 1,138 ευρώ/κιλό. Επιπλέον, εξίσου σημαντικό είναι ότι η ελάχιστη χωρητικότητα ενός «ρεζερβουάρ» βαρέως οχήματος που κινείται με LNG και η οποία ανέρχεται στα 200 κιλά με το κόστος για πλήρη ανεφοδιασμό να υπολογίζεται περίπου στα 225 ευρώ και τον χρόνο πλήρωσης να μην ξεπερνάει το χρόνο που απαιτεί ένα αντίστοιχο όχημα ντίζελ. Τέλος, καταλυτικής σημασίας είναι ότι επιτυγχάνεται εξοικονόμηση κατά 30% στην κατανάλωση καυσίμου συγκριτικά μ’ ένα συμβατικό όχημα ντίζελ.

Εν κατακλείδι, με το πέρασμα των χρόνων η τεχνολογία εξελίσσεται, η κοινωνία μεταβάλλεται προς το καλύτερο, με αποτέλεσμα να στρεφόμαστε σε άλλου είδους μορφές ενέργειας, πιο «φιλικές» προς το περιβάλλον. Τα πρατήρια καυσίμων δεν θα μπορούσαν να αποτελούν εξαίρεση από την εξίσωση του προβληματισμού που επικρατεί γύρω από τα καύσιμα. Το LNG στοχεύει στο κλάδο των βαρέων οχημάτων και θέτει ισχυρές βάσεις για να κυριαρχήσει τα επόμενα χρόνια στο κομμάτι των οδικών μεταφορών.

Η «Σαμαράς & Συνεργάτες ΑΕ – Σύμβουλοι Μηχανικοί» με την εμπειρία των 32 χρόνων διαθέτει την απαιτούμενη τεχνογνωσία για την παροχή σχετικών υπηρεσιών. Για περισσότερες πληροφορίες μπορείτε να επικοινωνήσετε με τον κ. Χρήστο Χατζηαγόρου, LNG & H2 Expert στο 2310. 552 000.